Безбедноста на водата во 21 век

Препорака за активностите предложени во оваа брошура

За да се обезбеди длабочина на разбирање, развој на вештини и способности, појаснување на сликата за науката, поттикнување на меѓучовечки односи ви препорачуваме да направите претпоставки веднаш потоа прочитајте ја работната задача и потоа споредете ги со набудувањата забележани за време на експериментите, со резултатите добиени од колегите и со објаснувањата на вашиот наставник.

Модул I Вода – од извор до потрошувач

Тема 1. Вода – својства, хидролошки циклус, типологија

Својства на водата

Водата е една од најважните молекули на површината на планетата. Поради своите специфични својства, водата има широка употреба во природата и во секојдневниот живот. Животот без вода не може да постои.

Густина: (или поточно густината на масата, исто така наречена специфична маса) е физичка количина што се користи за опис на материјалите и е дефинирана како маса на единица волумен.

Вие сте на ред да дознаете ….

• Следи го однесувањето на различни материјали (завртки, плута, дрво, мраз) кога се ставаат во сад со вода. Што забележуваш? Пливаат или тонат? Тој има влијание врз густината на материјалот

Состојба на агрегација: цврста, течна и гасовита

Вие сте на ред да дознаете ….

• Идентификувај во природна (или вештачка) средина, вода во различни состојби на агрегација (вода, мраз,пареа)? Разговарајте со другарчињата за идентификуваните ситуации, а потоа наведете и прикажете и го на вашата наставничка.

Површинска напнатост: Поларитетот на молекулите на водата предизвикува силни сили помеѓу молекулите, наречени површински напон. Поради површинските напрегања, слободната површина на која било течност во контакт со други медиуми (во стакло или друг предмет), добива заоблен облик, наречен менискус. Интермолекуларните сили се одговорни за создавање капки вода. Поларноста, исто така, влијае на тоа како водата комуницира со други супстанции.

Вие сте на ред да дознаете ….

• Ставете спојувалка во чаша вода? Забележете што се случува и запишете го резултатот. Отстранете ја спојката за хартија од стаклото и ставете парче апсорбирачка хартија (размачкана) хартија во стаклото. Повторно ставете ја спојката за хартија врз апсорбирачката хартија. Забележете што се случува? Забележете го резултатот! Отстранете ја спојката за хартија и апсорбирачката хартија од чашата со вода и додадете овој пат неколку капки детергент. Повторно ставете го клипот за хартија и забележете како влијае на лебдечкиот клип за детергент.
• Пристапете до електростатички наполнет материјал (на пр. Стапче од ебонит, килибар или пластика на која има парче ткаенина) од млазот вода што тече од чешма. Забележете што се случува со водениот млаз. Запишете го вашето набљудување и потоа разговарајте за тоа со вашите другрчиња кои се обидуваат да го направат тоа.

Растворливост: Водата има молекуларна структура која се состои од позитивна и негативна страна (види слика подолу). Оваа структура е одговорна за растворливоста или нерастворливост на другите супстанции во вода. Растворливоста го покажува степенот до кој чистата супстанција може да се раствори во растворувач.

Вие сте на ред да дознаете ….

Внимавајте на однесувањето на следниве супстанции, кога се мешаат со вода: сол, шеќер, масло. Земете три сада (чаши) во кои ќе ставите вода. Во првиот сад ставете лажичка сол, во вториот лажичка шеќер и во третиот лажичка нафта. Се меша со лажичката неколку секунди во секоја од трите чаши. Почекајте неколку минути, забележете што се случува и запишете го набудувањето во тетратката. Повторете го експериментот – што се случува ако користите сапун?

pH: е мерка за тоа колку е кисела или алкална течноста, врз основа на количината на H + и OH-. Вредностите на PH се движат од 1 (многу кисела) до 7 (неутрална) и до 14 (многу алкално / основно).

Вие сте на ред да дознаете ….

За следниот експеримент ви треба помош од возрасно лице.

• Исцедете го сокот од половина лимон во чаша. Во друга чаша растворете лажичка лимонска киселина во прав (лимонска сол) во 30 ml вода, а потоа измешајте ја за неколку минути. Ставете тест лента за pH во чашата со сок од лимон и друга тест лента за pH во чашата со раствор од лимонска киселина. Обрнете внимание која боја ќе се појави на рН тест лентата потоната во двата чаши. Напиши што ќе забележиш!

• Во чаша ставете лажичка сода бикарбона во 50 мл вода и добро измешајте.

Ставете тест лента за pH во чашата и забележете ја бојата што ја добива делот

потопен во растворот. Запишете го набљудувањето за да можете да разговарате со вашите колеги и вашиот наставник.

• Ставете топла вода во поголем стаклен сад. Замолете возрасно лице да исече црвена зелка

на мали парчиња и ставете ги во садот. Измешајте со дрвена лажица по што тестирајте го нивото на pH користејќи тест лента. Обрнете внимание на бојата што ја има примено  лентата потопена во растворот…

Прашања

• На која температура водата замрзнува или врие?
• На која температура морската вода замрзнува или врие?
• Ако размислувате за домашната средина, опишете некои ситуации во кои доаѓате во контакт со различни агрегатни состојби на вода?
• Во кои месеци од годината почвата во вашата околина е замрзната?
• Што влијае на квалитетот или квантитетот на подземните води во вашата заедница?